Hoofdstuk 4: Blik vooruit
Jaarverslag 2020
RECLAIM SUSTAINABILITY!
Echt heel blij worden we van ons nieuwe 5-jarige programme RECLAIM Sustainability! Dankzij financiering van het Ministerie van Buitenlandse Zaken kunnen we de komende vijf jaar werken aan échte duurzaamheid in de waardeketens van koffie, cacao en thee. We voeren het programma uit met Solidaridad, TrustAfrica en Business Watch Indonesia. Samen zorgen we ervoor dat de positie van boeren en arbeiders verbetert en hun stemmen worden gehoord door overheden en bedrijven.
Het mag geen verrassing heten dat Fairfood binnen deze mooie groep organisaties de rol van hoofd innovatie op zich neemt. Ook binnen RECLAIM Sustainability! ontwikkelen we slimme innovaties die ervoor zorgen dat cacao-, thee- en koffieketens transparant en traceerbaar worden. We gaan voor ketens waarin boeren, plukkers, fabrieksmedewerkers, vissers én consumenten hun stem kunnen laten gelden. Het uiteindelijke doel: een eerlijke verdeling van waarde en goede arbeidsomstandigheden.
In 2021 lanceren we verschillende pilotprojecten waarin we dit gaan uitwerken. In Sierra Leone bijvoorbeeld, waar we cacao al vanaf de boom gaan volgen, totdat die als chocoladereep in de winkels ligt. We onderzoeken of we meer waarde kunnen realiseren door slimme dataverzameling, waarbij we Trace inzetten om die waarde direct in de zak van de boer te doen belanden. We verwachten ook vooruitgang te kunnen boeken als het aankomt op productiemethodes en efficiëntie. En niet in de laatste plaats, willen we de boer weer een integraal onderdeel maken van de cacaoketen, om haar of hem een betere onderhandelingspositie te kunnen geven,
Helemaal aan het andere eind van de keten zetten we lobby en advocacy in om de resultaten van de pilots onder de aandacht te brengen bij de juiste partijen. Ons werk is pas geslaagd als transparantie en traceerbaarheid door de industrie zijn omarmd als middelen om tot eerlijke cacao, thee en koffie te komen.
Een aantal van de doelen die we onszelf gesteld hebben:
Met de pilotprojecten sluiten
we nog eens 1.400 boeren
aan op Trace
cacaoboeren krijgen een betere onderhandelingspositie
We dragen bij aan de ontwikkeling van
nieuwe beleidsmodellen in de private sector, die werk maken van kinderarbeid, een eerlijke prijs, ontbossing en gendergelijkheid
We bereiken 42.5 miljoen Europese burgers, van wie we er 22.500 mobiliseren om actief op verandering aan te sturen bij beleidsmakers
international koffiebedrijven leggen zich toe op transparantie en een eerlijke verdeling van waarde
VERSTEGEN SPICES & SAUCES
Verstegen Spices & Sauces gaat een premium betalen die linea recta in de zak van de boer wordt gestopt. Dat lees je goed: om achterwaartse marge-escalatie te voorkomen – Verstegen die een hogere prijs betaald waar iedereen in de waardeketen iets vanaf snoept waardoor de boer alsnog met lege handen komt te staan – besloot Verstegen het heft in eigen handen te nemen en gaan ze voor hun producten een premium betalen die met gebruik van Trace direct naar de boer wordt overgemaakt.
Dit nieuwe project is een opvolging van het eerder nootmuskaatproject uit 2019, waarbij 10 duizend kilo nootmuskaat getraceerd werd tot aan de boeren in Indonesië. Met het nieuwe project worden boeren met gebruik van een NFC card – een soort pinpas die bij elke transactie gescand wordt – op Trace aangesloten. Alle informatie over die transactie wordt daardoor direct gekoppeld aan hun digitale profiel.
Verstegen gebruikt Trace nu al een tijdje om veilig data over boeren op te kunnen slaan. Het familiebedrijf werkt aan duurzamere producten door allereerst in te zetten op transparantie, traceerbaarheid en een betere relatie met de boeren. Het doel: een positieve impact op het inkomen van die boeren, die daardoor op hun beurt kunnen werken aan het toekomstbestendig maken van hun bedrijf. Voor dit nieuwe project winnen we informatie in over onder meer de grootte van het stuk land van de boeren en het aantal bomen dat zij hebben, om uiteindelijk verbeteringen voor te kunnen voorstellen voor kwaliteit en kwantiteit. De boeren ontvangen daarbij een premium voor kwaliteit en voor het afstaan van hun data.
Verstegen stelt zich voor dit project ook een paar mooie offline doelen. Een sterker netwerk onder de boeren zelf bijvoorbeeld, en een betere infrastructuur.
Verstegen sluit nog eens zo’n
boeren aan op Trace
TRABOCCA EN SIMON LÉVELT
Het zijn een beetje buzzwoorden geworden, leefbaar loon en leefbaar inkomen. Trabocca voegt de daad bij het woord en gaat het samen met Fairfood doen: leefbaar-inkomen-koffie. Dat klopt, jij drinkt een kop koffie, de boer ontvangt een leefbaar inkomen. Eerlijker wordt het niet. We horen je vragen: waar koop ik deze koffie? Bij Simon Lévelt!
Nadat we in 2020 een eerste pilot aftrapten met de koffie-importeur, heeft Trabocca nu besloten om Trace ook op andere koffieketens toe te passen. Voor dit nieuwe project zijn de ogen gericht op Ethiopië, waar we samen gaan werken met twee koffieleveranciers die op hun beurt met 628 boeren werken. Het project bestaat uit twee delen. Allereerst doen we ter plaatse onderzoek om vast te kunnen stellen hoeveel meer de Ethiopische koffieboeren zouden moeten verdienen om van een leefbaar inkomen te kunnen spreken. Vervolgens zoeken we samen met Trabocca naar manieren om de kloof tussen het huidige inkomen en dat leefbare inkomen te kunnen dichten.
Voor dit project werken we samen met twee Ethiopische koffieleveranciers, die hun koffie inkopen bij 628 boeren. Deze leveranciers zijn samen goed voor 9 procent van Trabocca’s jaarlijkse aankoopwaarde
Met Trace doet Trabocca nieuwe inzichten op over het wel en wee van de boeren, terwijl consumenten kunnen bekijken of die hogere prijs die Trabocca zegt te gaan betalen ook daadwerkelijk betaald is. Binnenkort in de winkels: leefbaar-inkomen-koffie.
We werken aan meer digitale innovaties, zoals weegschalen die direct op Trace zijn aangesloten om te kunnen garanderen dat transacties juist geregistreerd worden. Trace verbindt in dit project consument en boer, en draagt bij aan meer bewustzijn rondom leefbare inkomens. We zetten daarnaast stappen om het ‘garbare-in-garbage-out’-probleem op te lossen en ook boeren gebruik te laten maken van Trace.
PURE AFRICA EN MEER
We zien het aantal gebruikers van Trace snel groeien. Krijgen we energie van. Nu wel met ruim 50 bedrijven in gesprek zijn over een eventueel gebruik van dit platform, durven we gerust te stellen dat we in 2021 veel mooie nieuwe projecten gaan aftrappen. Zou het niet geweldig zijn, een supermarkt die helemaal gevuld is met producten waarvan jij zelf het achtergrondverhaal kunt checken? Weten waar je mango, koffie, chocola en avocado vandaan komt, en of de mensen die daaraan werkten een beetje behoorlijk rond kunnen komen?
Een project waar we al iets meer over kunnen vertellen is er een met koffiebrander Pure Africa, die meer inzichten wil opdoen over hun waardeketens. In deze eerste samenwerking volgt Pure Africa twee ladingen koffie – zo’n 40 duizend kilo – van boer tot consument, om erachter te komen of de prijs die bij de boer terecht komt een beetje redelijk is. Op dit moment betalen zij al een premium die bovenop de gebruikelijke marktprijs komt, maar onduidelijk is nog of deze premium genoeg is om van een eerlijke prijs te kunnen spreken. Zoals Justus Bijlsma, mede-oprichter van Pure Africa, zegt: “We willen niet dat de boeren dure leningen moeten aangaan om hun bedrijf overeind te kunnen houden.”