5 food facts

Dit zijn vijf food facts die een idee geven van de mankementen van ons voedselsysteem.

Wist je dat…

… de boeren achter gecertificeerde koffie nauwelijks meer geld voor hun waar krijgen?
Het International Food Policy Research Institute (IFPRI) ontdekte eerder dit jaar dat een koffieboer uit Ethiopië die gecertificeerde koffie verbouwt, op jaarbasis slechts $6,70 meer verdient dan een collega in dat land die niet-gecertificeerde koffie verbouwt. Van het bedrag dat je als consument meer betaalt voor een pak gecertificeerde koffie, komt nog minder dan een derde bij de boeren in Ethiopië terecht.

Van alle koffie die wereldwijd verkocht wordt is op dit moment 18% gecertificeerd. Hoewel dit  een stuk meer is dan in 2005, toont het ook aan dat we van 82% van de koffie niet weten in welke omstandigheden die wordt verbouwd.

… er wereldwijd ruim 40 miljoen ‘moderne slaven’ leven?
In september dit jaar brachten de International Labor Organization (ILO), mensenrechtenorganisatie Walk Free Foundation en International Organization for Migration een rapport uit waaruit bleek dat er op het moment zo’n 40,3 mensen als slaven leven. De organisaties schatten dat zo’n 24,9 miljoen mensen gedwongen worden te werken in fabrieken, boerderijen en vissersboten en dat nog eens 15,4 miljoen mensen gevangen zitten in huwelijken waarmee zij niet hebben ingestemd. “Gedwongen arbeiders produceerden het eten dat we eten, de kleren die we dragen en maakten huizen en gebouwen schoon waarin velen van ons leven en werken”, aldus het rapport.

Veel van de kokosolie hier in Nederland uit de Filipijnen komt, waar 56% van de kokosboeren onder de armoedegrens leven?
Van alle kokosolie die Nederland importeert komt 84% uit de Filipijnen. In de Filipijnen leven veel mensen die in de kokosindustrie werken onder de armoedegrens – 56% van alle zelfstandige kokosboeren en 40% van alle werknemers in die sector. Dat betekent dat zij niet behoorlijk kunnen voorzien in hun eerste levensbehoeften. Nederland is een flinke speler op de kokosmarkt. We zijn de tweede grootste kokosolie-importeur ter wereld! Het meeste daarvan wordt direct weer geëxporteerd, maar alsnog verwerken we op jaarbasis 107 miljoen kilo kokosolie. Kokos(olie) zit verwerkt in zo’n 1 op de 20 producten in je plaatselijke supermarkt; je vindt het onder meer in drop, ijs, babyvoeding, koek en oploskoffie.

… een product met het Fairtrade-kenmerk soms maar 20% Fair Trade ingrediënten bevat?
Voor alle samengestelde producten geldt dat alle ingrediënten die fair trade kunnen zijn, dat ook daadwerkelijk moeten zijn. Het totaal van een samengesteld product moet vervolgens voor minimaal 20 procent uit Fairtrade ingrediënten bestaan, om het keurmerk te mogen dragen. De Keuringsdienst van Waarde wijdde onlangs een aflevering aan hazelnootpasta, waarbij ze aan het licht brachten dat er zelfs Fairtrade-gecertificeerde hazelnootpasta bestaat waarvoor niet kan worden uitgesloten dat er kinderarbeid aan te pas is gekomen. Er bestaan op het moment nog geen fairtrade hazelnoten, maar de producten mogen het keurmerk toch dragen omdat de rietsuiker en cacao in het product wel fairtrade zijn – samen goed voor ongeveer 50 procent van de ingrediënten van de pasta.

Er bestaat veel verwarring rondom de merknaam Fairtrade. In Nederland onderscheiden we Fairtrade International, Fairtrade/Max Havelaar en Fair Trade Original. Fairtrade/Max Havelaar is de Nederlandse tak van certificeerder Fairtrade International, het keurmerk dus. Fair Trade Original is een handelsorganisatie met eigen producten en staat los van Fairtrade International. Er bestaan Fair Trade Original producten met een Fairtrade keurmerk, maar je vindt van het merk ook producten die het keurmerk niet dragen. Het merk verkoopt bijvoorbeeld ook producten die (nog) niet gecertificeerd worden door Fairtrade/Max Havelaar.

… maar liefst driekwart van het sinaasappelsap in je lokale supermarkt afkomstig is uit Brazilië, waar de arbeidsomstandigheden in die sector zwaar ondermaats zijn?
Dat wees een rapport van de organisatie SOMO in augustus dit jaar uit. Plukkers in de Braziliaanse sinaasappelsector kunnen niet leven van hun loon, maken lange dagen en worden op die werkdagen blootgesteld aan giftige bestrijdingsmiddelen. Ook zijn er gevallen van moderne slavernij en kinderarbeid ontdekt. In totaal werken er in Brazilië zo’n 420.000 mensen in de sinaasappelindustrie, waarvan een groot deel seizoenswerkers die nul werkzekerheid genieten.